Jak dobrać moc pompy ciepła do zapotrzebowania domu i jego mieszkańców?

Dobór mocy pompy ciepła to jedna z najważniejszych decyzji podczas planowania inwestycji w tego rodzaju urządzenie grzewcze. Sprawdź, jakie moce powietrznych pomp ciepła wykorzystuje się w budownictwie jednorodzinnym i jak dobrać pompę ciepła w zależności od takich czynników, jak powierzchnia domu, zapotrzebowanie cieplne budynku i jego lokalizacja.

Niezawodne powietrzne pompy ciepła z dofinansowaniem – profesjonalny audyt, montaż w 3 dni!

Zadzwoń! 732 815 215

Pompa ciepła jest obecnie najbardziej ekonomicznym urządzeniem grzewczym. Może być zamontowana praktycznie w każdym budynku – zarówno nowym, jak i modernizowanym – jako samodzielne i jedyne źródło ciepła lub wspierać pracę istniejącego systemu, np. kotła gazowego. Służy przede wszystkim do ogrzewania budynków oraz do przygotowania ciepłej wody użytkowej (CWU). Modele pomp ciepła powietrze-powietrze są dodatkowo wyposażone w funkcję chłodzenia, czyli pełnią rolę klimatyzatora.

Zakres mocy pomp w budownictwie jednorodzinnym

Standardowo w budownictwie jednorodzinnym wykorzystuje się pompy ciepła o mocy od 4 do 16 kW. Jeżeli urządzenie jest przeznaczone do gospodarstwa rolnego, moc pompy może wynosić nawet do 50 kW.

Co się dzieje, gdy moc pompy ciepła jest za duża?

Częstym zwyczajem jest montowanie urządzenia o mocy większej niż ta, która wynika z zapotrzebowania domu na ciepło (ogrzewanie, ciepła woda użytkowa). Nie jest to jednak dobra praktyka – przewymiarowana pompa (o zbyt dużej mocy) będzie częściej się uruchamiać i wyłączać, co prowadzi do szybszego zużycia. 

Dzieje się tak, ponieważ sprężarka pompy jest mocniej eksploatowana w momencie włączania niż podczas pracy ciągłej. Warto jednak pamiętać, że zbyt mała moc pompy również negatywnie odbija się na pracy systemu grzewczego. Słabsze urządzenie nie będzie wystarczająco dogrzewać domu lub częściej będzie pracować przy wykorzystaniu grzałek, co podniesie koszty ogrzewania.

Moc pompy jest jednym z czynników, które wpływają na cenę urządzenia. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o kosztach związanych z zakupem i instalacją pompy ciepła, przeczytaj nasz artykuł „Ile kosztuje pompa ciepła – koszt pompy wraz z instalacją”.

Jaką pompę ciepła wybrać – potrzebna moc pompy

Moc pompy należy dopasowywać do zapotrzebowania domu na ciepło, ale także zależnie od wydajności urządzenia w różnych warunkach temperaturowych oraz temperatury, jaka jest możliwa do osiągnięcia przy jego pomocy.

Zapotrzebowanie domu na ciepło

Najważniejszym czynnikiem wpływającym na dobór mocy pompy jest zapotrzebowanie domu na ciepło. Zależy ono od:

• rodzaju i efektywności ocieplenia (standard izolacyjności domu),
• powierzchni budynku, którą trzeba ogrzać,
• liczby mieszkańców warunkującej ilość potrzebnej ciepłej wody użytkowej (w przypadku pomp obsługujących CWU).

Standard izolacyjności budynku

Standard izolacyjności budynku jest zależny przede wszystkim od efektywności jego ocieplenia, a także odpowiedniej konstrukcji pozwalającej na redukcję mostków cieplnych czy zastosowania właściwych drzwi i okien. Zapotrzebowanie domu na ciepło jest liczone w watach na metr kwadratowy i oznacza ilość mocy grzewczej, która potrzebna jest do ogrzania jednego metra kwadratowego. Znając tę wartość oraz powierzchnię budynku, można wyliczyć jaka moc pompy ciepła (lub innego źródła ogrzewania) będzie potrzebna do ogrzania całego domu.

Dlatego, aby określić – przykładowo – jaka moc pompy ciepła do domu 200 m2 będzie odpowiednia, potrzebne jest najpierw określenie zapotrzebowania ciepła na metr kwadratowy. Warto pamiętać, że powinno być ono wyliczane przez specjalistów, ponieważ ilość zatrzymywanego i uciekającego z budynku ciepła zależy od bardzo wielu czynników, a dobór pompy ciepła o nieodpowiedniej mocy sprawi, że cała instalacja nie będzie funkcjonować w optymalny sposób.

Moc pompy a powierzchnia domu – jak dobrać pompę ciepła do powierzchni domu

W porównaniu z parametrami związanymi z izolacyjnością budynku, jego powierzchnia ma znaczenie drugorzędne podczas ustalania zapotrzebowania domu na ciepło.

Oczywiście przy takim samym zapotrzebowaniu ciepła na metr kwadratowy do ogrzania domu 100-metrowego będzie potrzebna mniejsza pompa niż do 200-metrowego, jednak dopiero wykonana przez specjalistów analiza cieplna jest w stanie dokładnie określić, jaka moc pompy ciepła jest potrzebna dla konkretnego budynku.

Generalnie przyjmuje się, że nowoczesne domy o powierzchni około 100 m2 mogą zostać ogrzane pompą ciepła o mocy w zakresie 4-8 kW. W domach starszych o takiej samej powierzchni możemy potrzebować pompy o mocy 8-12 kW. Trzeba jednak mieć na uwadze, że nawet starszy dom po wykonaniu termomodernizacji będzie miał mniejsze zapotrzebowanie na moc grzewczą, a więc będzie potrzebował pompy o mniejszej mocy. Dlatego, mając na uwadze fakt, że każdy dom posiada własną charakterystykę cieplną, nie powinno się dobierać pompy ciepła tylko pod względem powierzchni budynku, co niestety jest często praktyką. Należy poprosić firmę instalacyjną o wykonanie obliczeń zapotrzebowania naszego domu na ciepło.

Jak dobrać moc pompy ciepła w polskim klimacie

Zmiana temperatury na zewnątrz może znacząco wpływać na parametry pompy ciepła, w tym w szczególności na jej wydajność. W przypadku pomp powietrznych, realna moc pompy ciepła obniża się wraz ze spadkiem temperatury. Wartość nominalna jest podawana dla warunków, gdzie temperatura powietrza na dworze wynosi 2°C, natomiast temperatura wody grzewczej 35°C. Warto pamiętać, że różne urządzenia reagują na zmiany temperatury w bardzo różny sposób, a przy dużych mrozach niskiej jakości urządzenia mogą w ogóle przestać pracować.

Przykładowo, wysokiej klasy pompy ciepła Mitsubishi Zubadan zachowują moc nominalną aż do -15°C, a poniżej tej temperatury wartość mocy spada tylko o 20%. Dla porównania, urządzenia średniej klasy mogą utracić w takich warunkach 40-50% mocy, a te najtańsze – nawet 80% lub więcej.

Moc pompy ciepła a temperatura wody

Zastanawiając się, jaka pompa ciepła będzie odpowiednia, trzeba mieć na uwadze także możliwą do uzyskania temperaturę wody grzewczej. Typowe urządzenia dobrej jakości są w stanie ogrzewać wodę w grzejnikach do temperatury 60°C, a przy dużych mrozach (poniżej -15°C) do 45°C. Takie pompy ciepła świetnie współpracują z grzejnikami konwekcyjnymi oraz ogrzewaniem podłogowym.

Natomiast w przypadku instalowania pompy przy kaloryferach żeliwnych, starego typu, dobrze jest pomyśleć o montażu modelu wysokotemperaturowego (na przykład Hitachi Yutaki S80), który jest w stanie ogrzewać wodę do temperatury 80°C bez względu na warunki atmosferyczne na zewnątrz.

Dobierając moc pompy ciepła warto zawsze skorzystać z pomocy specjalistów – samodzielne przeprowadzenie analizy jest bardzo trudne, a wybranie urządzenia o nieodpowiednich parametrach negatywnie wpłynie na koszty eksploatacji oraz trwałość całej instalacji. Dlatego najlepszym rozwiązaniem jest zdanie się na ocenę fachowców, którzy pomogą dopasować moc pompy i inne jej parametry do konkretnego domu i indywidualnych potrzeb domowników.

Skontaktuj się z nami