Pompa ciepła – czy warto w to zainwestować?

Ogrzewanie pompą ciepła staje się coraz popularniejszym rozwiązaniem również w Polsce. Czy pompa ciepła się opłaca? Od czego zależy opłacalność inwestycji i czas zwrotu? Z tego artykułu dowiesz się, czy warto postawić na ogrzewanie pompą ciepła i na co zwrócić szczególną uwagę przed podjęciem decyzji.

Ogrzewanie pompą ciepła – co trzeba wiedzieć?

Pompa ciepła do ogrzewania domu to ekologiczne, tanie i wygodne rozwiązanie, które pozwala ograniczyć koszty utrzymania budynku oraz sprawić, że mieszkanie staje się znacznie bardziej komfortowe. Koszt ogrzewania pompą ciepła jest bardzo niski, urządzenie nie emituje szkodliwych spalin i innych niebezpiecznych substancji chemicznych, a obsługa systemu jest bardzo prosta. Opłacalność inwestycji w pompę ciepła i jej czas zwrotu, a także realne koszty eksploatacji zależą od wielu czynników, które warto wziąć pod uwagę przed zdecydowaniem się na konkretne rozwiązanie.

Ile kosztuje ogrzewanie pompą ciepła?

Bieżące koszty ogrzewania domu pompą ciepła (bez wliczania zwrotu inwestycji czy montażu instalacji fotowoltaicznej) zależą przede wszystkim od trzech czynników:

• zapotrzebowania budynku na ciepło,
• efektywności (sprawności) pompy ciepła,
• cen energii elektrycznej.

Ile prądu zużywa pompa ciepła?

Zużycie prądu przez pompę ciepła zależy od jej efektywności (określanej też bardziej potocznie jako sprawność, choć nie jest to w pełni poprawne – zgodnie z zasadami termodynamiki, faktyczna sprawność nigdy nie jest wyższa od 100%).

Istotne jest, że pompa ciepła nie zamienia energii elektrycznej na cieplną (jak zwykłe kotły elektryczne), ale używa jej do pracy sprężarki, która to, wykorzystując zjawiska termodynamiczne, „przepompowuje” ciepło z otoczenia do domu. Dlatego w przypadku pompy ciepła efektywność może być dużo wyższa niż 100%. Ogrzewanie pompą ciepła o efektywności na poziomie 300% (współczynnik efektywności COP równy 3) oznacza, że z jednej kilowatogodziny prądu pompa jest w stanie “wytworzyć” 3 kWh ciepła (a dokładniej mówiąc, pobrać ze źródła ciepła przy wykorzystaniu prądu – energia nie jest wytwarzana znikąd, tylko pobierana z otoczenia, na przykład z powietrza lub z gruntu).

Większość pomp ciepła oferuje uśrednioną efektywność na poziomie 2,5-4, czyli między 250 a 400% (najczęściej mniej więcej 300%). Wykonując analizę cieplną budynku i przyjmując odpowiedni współczynnik COP można z dużym prawdopodobieństwem określić wysokość przyszłych kosztów ogrzewania z pompą ciepła.

Przykład

Budynek ma powierzchnię 100 m², a jego roczne zapotrzebowanie na ciepło wynosi 70 kWh/m². Oznacza to, że do ogrzania domu przez rok potrzebne jest 7000 kWh energii – przy średniej cenie prądu 0,62 zł/kWh i sprawności pompy ciepła na poziomie 250% będzie to koszt około 1736 zł (0,62 zł/kWh x 7000 kWh : 2,5). Pompa ciepła ze średnią sprawnością 300% umożliwi obniżenie kosztu do około 1447 zł rocznie (0,62 zł/kWh x 7000 kWh : 3). Oznacza to, że z tą pompą ciepła miesięczny koszt rachunków za prąd (zużyty na ogrzewanie) wyniesie w tym przypadku trochę ponad 120 zł.

Warto pamiętać, że podstawowym parametrem zawsze jest zapotrzebowanie budynku na ciepło. Duży, źle zaizolowany budynek zawsze będzie więc kosztowny w ogrzewaniu, bez względu na metodę.

Ponadto trzeba podkreślić, że dość popularna opinia mówiąca o tym, że pompy ciepła nadają się tylko do budynków nowych z ogrzewaniem podłogowym, NIE jest prawdziwa. Pompy nadają się do wszystkich budynków, trzeba tylko wybrać odpowiedni system. Budynki z przewymiarowanymi grzejnikami lub ogrzewaniem podłogowym będą miały po prostu nieco niższe koszty ogrzewania niż budynki z np. grzejnikami żeliwnymi. Po prostu – niższa temperatura na grzejnikach pozwala osiągnąć wyższy współczynnik COP (wyższą efektywność).

Porównanie ogrzewania pompą ciepła do innych metod

Ogrzewanie pompą ciepła to koszt około 0,15-0,25 zł/kWh. Są to kwoty zbliżone do kosztów w przypadku wydajnego systemu grzewczego na gaz lub węgiel, jednak pompa oferuje przy tym:

•  wysoki komfort użytkowania,
• bezobsługowość,
• niezależność od zmieniających się cen paliw kopalnych,
• brak emisji zanieczyszczeń
• wreszcie możliwość połączenia z instalacją fotowoltaiki, co umożliwia stworzenie systemu ogrzewającego budynek zupełnie za darmo.

Pompa ciepła do ogrzewania domu jest nawet kilkukrotnie bardziej efektywnym źródłem ciepła, niż prąd (ok. 0,62 zł/kWh) i olej opałowy (ok. 0,37 zł/kWh).

Pompa ciepła a instalacja fotowoltaiczna

Połączenie pompy ciepła z instalacją fotowoltaiczną wytwarzającą prąd ze słońca umożliwia ogrzewanie domu w zasadzie za darmo. Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej o połączeniu pomp ciepła z domową instalacją fotowoltaiczną, przeczytaj nasz artykuł “Zestaw pompa ciepła + panele fotowoltaiczne – sposób na darmowe ogrzewanie domu“.

Pompa ciepła – czy warto? Ważne aspekty

Co jeszcze ma wpływ na skuteczność i opłacalność ogrzewania pompą ciepła?

Dobór odpowiedniego urządzenia

Opłacalność ogrzewania pompą ciepła w dużej mierze zależy od wybrania właściwego urządzenia. Należy wziąć pod uwagę:

• jakość,
• dostępność serwisu,
• warunki gwarancyjne,
• koszt eksploatacji,
• moc,
• technologię wykonania,
• dostępne funkcje,
• możliwość pozyskania dotacji lub otrzymania ulg podatkowych.

Jakość, dostępność serwisu, gwarancja i koszty eksploatacyjne

Wysokiej jakości pompy ciepła do ogrzewania domu (na przykład takich marek jak Mitsubishi, Hitachi) są droższe na etapie zakupu, ale cechują się bezawaryjnością, trwałością i dużą efektywnością działania, co przekłada się na niższe koszty eksploatacyjne i dłuższą żywotność, a ostatecznie – większą opłacalność inwestycji w pompę ciepła. Warto też pamiętać, że sprawdzone marki i dostawcy oferują tańsze, lepsze i szerzej dostępne usługi serwisowo-konserwacyjne. Łatwiej jest również kupić części zamienne, a gwarancja zwykle trwa długo i jest bardzo korzystna dla klienta.

Różne rodzaje pomp ciepła i ich opłacalność

Istnieją trzy podstawowe rodzaje pomp ciepła, różniące się źródłem pozyskiwanego ciepła, efektywnością działania, wymaganiami (m.in. wielkość działki) oraz możliwościami zastosowania (np. podgrzewanie ciepłej wody użytkowej czy chłodzenie budynku).

Pompa powietrzna do ogrzewania domu

Pompy powietrzne to bardzo popularne rozwiązanie, które cechuje się stosunkowo niską ceną i nie wymaga ingerowania w działkę. Dolne źródło ciepła stanowi w nich powietrze atmosferyczne, natomiast wewnątrz budynku energia może być przekazywana przez ogrzewanie wodne, na przykład grzejniki, ogrzewanie podłogowe lub klimakonwektory. Ważne jest, że ogrzewanie domu pompą ciepła powietrze-woda jednocześnie umożliwia podgrzewanie wody użytkowej.  Istnieją również  pompy powietrze-powietrze – w najprostszym wydaniu to po prostu klimatyzacja z funkcją ogrzewania. Pompami ciepła w wielu przypadkach można także chłodzić budynek w lecie.

Gruntowa pompa ciepła

Wymiennik ciepła znajduje się pod ziemią, a energia pozyskiwana jest z gruntu. Takie pompy są efektywne, ale drogie, wymagają też sporej ingerencji w działkę. Nadają się one bardziej do nowobudowanych budynków z ogrzewaniem podłogowym.

Wodna pompa ciepła

Wymiennik ciepła znajduje się w wodach gruntowych lub w naturalnym zbiorniku, na przykład w jeziorze (poniżej warstwy zamarzania). Ogrzewanie wodną pompą ciepła jest dość efektywne, jednak wymaga ona odpowiednich warunków na działce.

Prawidłowy montaż pompy ciepła

Nawet najlepsze urządzenie nie będzie działać prawidłowo, jeśli nie zostanie zamontowane i skonfigurowane we właściwy sposób. Dlatego warto upewnić się, że wybiera się usługi profesjonalnej firmy, która ma duże doświadczenie w montażu pomp ciepła do ogrzewania domu.

Czy warto inwestować w pompę ciepła – czas zwrotu inwestycji

Czas zwrotu inwestycji jest bardzo różny i zależy od bardzo wielu czynników, do których należą między innymi:

• wielkość budynku i jego zapotrzebowanie na ciepło,
• koszt realizacji inwestycji (urządzenie, montaż etc.),
• koszty eksploatacyjne (serwis, opłaty za prąd itp.),
• aktualna dostępność dotacji i ulg podatkowych.

Zazwyczaj pompa ciepła zwraca się w ciągu kilkunastu lub nieco ponad dwudziestu lat. Znacznie szybciej następuje to, jeśli połączy się pompę ciepła do ogrzewania domu z instalacją fotowoltaiczną – wtedy można liczyć na czas zwrotu nawet poniżej dziesięciu lat. Dodatkowo okres zwrotu mogą skrócić dotacje (np. Czyste Powietrze) i ulgi podatkowe (np. ulga termomodernizacyjna), a profesjonalna firma na pewno przeprowadzi klienta przez często zagmatwane procedury ubiegania się o dotacje.

Czy pompa ciepła się opłaca?

Oczywiście, że tak! Szczególnie, kiedy połączona jest z fotowoltaiką. Warto zapamiętać też, że – choć aspekt finansowy jest bardzo istotny – ogrzewanie pompą ciepła zapewnia też wiele korzyści, których nie da się wycenić. Należą do nich między innymi zdrowie (brak emisji niebezpiecznych substancji), przyjazność dla środowiska (ograniczenie zużycia paliw kopalnych) czy komfort użytkowania (bezobsługowość). Dlatego podczas podejmowania decyzji o inwestycji dobrze jest wziąć pod uwagę nie tylko kryterium ekonomiczne, ale także inne ważne zalety tej technologii. Rozważasz instalację pompy ciepła? Skontaktuj się z nami – znajdziemy dla Ciebie optymalne rozwiązanie!