Samodzielny montaż paneli fotowoltaicznych – czy jest możliwy i czy to się w ogóle opłaca?

Samodzielny montaż fotowoltaiki jest możliwy, ale bardzo trudny do zrealizowania, co czyni go też niekiedy zupełnie nieopłacalnym. Decydując się na panele fotowoltaiczne do samodzielnego montażu, należy mieć świadomość, z czym trzeba będzie się zmierzyć, a wyzwań jest całkiem sporo…

Samodzielny montaż paneli fotowoltaicznych – co trzeba umieć i wiedzieć

Samodzielny montaż paneli fotowoltaicznych wymaga konkretnych umiejętności, pewnego doświadczenia, a także określonej wiedzy. Poza kwestiami czysto technicznymi, konieczne jest jeszcze załatwienie wielu formalności związanych z zamontowaniem fotowoltaiki i uruchomieniem instalacji, a na końcowych etapach prac niezbędne jest dodatkowo wykazanie się stosownymi uprawnieniami. Nie jest łatwo, ale po kolei…

Montaż instalacji fotowoltaicznej to najczęściej praca na wysokości

Montaż instalacji fotowoltaicznej to z reguły praca na wysokości, bo w większości przypadków panele montuje się na dachu – zazwyczaj skośnym. Trzeba nie tylko na niego wejść, ale także swobodnie się tam czuć i sprawnie poruszać, bo prace mogą potrwać co najmniej dwa dni. Jeśli więc ktoś ma lęk wysokości i/lub żadnego doświadczenia w działaniu w takich warunkach, samodzielny montaż paneli fotowoltaicznych lepiej sobie odpuścić. Stosuje się wprawdzie różnego rodzaju uprzęże i zabezpieczenia, bo prace wykonuje się niekiedy na krawędzi dachu lub wręcz zwisając z niego, ale dla początkującej w tej dziedzinie osoby jest to i tak zbyt duże wyzwanie. Łatwo w takiej sytuacji o błędy i niepotrzebnie wydłuża się czas montowania instalacji, co przecież też kosztuje.

Samodzielny montaż paneli fotowoltaicznych wymaga znajomości budowy dachu

Bez znajomości budowy dachu nie można wykonać prawidłowej instalacji. Rodzaj konstrukcji, która utrzymuje moduły, zależy bowiem od pokrycia dachowego. Do blachodachówki używa się na przykład śrub dwugwintowych; do dachówki jest kilka różnych uchwytów dobieranych zależnie od tego, z czego jest ona wykonana; na blachę trapezową są specjalne mostki o różnych długościach; do papy używa się najczęściej uchwytów typu „J” etc. To wszystko trzeba wiedzieć lub przed samodzielnym montażem paneli fotowoltaicznych solidnie się dokształcić w tym zakresie. Nie ma tu miejsca a pomyłki. 

Instalacje fotowoltaiczne do samodzielnego montażu wymagają narzędzi i umiejętności monterskich

I to na nieprzeciętnym poziomie. Tu nie wystarcza posługiwanie się młotkiem i kombinerkami, które każdy ma w domu. Potrzebne są wiertarki, wkrętarki, młoty udarowe, zestawy poziomic, taśmy miernicze, narzędzia do elektryki etc. Jeśli się nimi nie dysponuje, trzeba je kupić lub wypożyczyć, a to dodatkowy koszt. Jeżeli ma się wszystkie narzędzia, trzeba umieć się nimi perfekcyjnie posługiwać – czasami więcej niż jednym jednocześnie.

Do montażu paneli fotowoltaicznych „samemu” potrzeba teżminimum dwóch osób, które potrafią przymocować konstrukcję do dachu w prawidłowy sposób. Śruby należy wkręcać w krokwie, ale trzeba wiedzieć, gdzie one są, bo tego nie widać gołym okiem. Wykonanie otworów w blachodachówce wymaga wyczucia, by umieścić wkręty na odpowiedniej głębokości. Trzeba wiedzieć też, jak wypoziomować całą konstrukcję i przeprowadzić trasę kablową od modułów na dachu do inwertera. Błędy czy niedociągnięcia na tym etapie prac mogą sporo kosztować.

Prawidłowy montaż paneli fotowoltaicznych wiąże się z ich właściwym umiejscowieniem i ustawieniem

Samodzielnie montując panele fotowoltaiczne, trzeba też umieć określić zacienienie modułów w ciągu całego roku kalendarzowego i dostosować do tego ich ustawienie, by zoptymalizować efektywność instalacji. Jeśli nie robi się tego od razu, późniejsze korekty mogą być trudne i drogie, a opłacalność samodzielnie zmontowanej instalacji fotowoltaicznej staje wtedy pod dużym znakiem zapytania.

Przy samodzielnym montowaniu fotowoltaiki niezbędna jest zaawansowana wiedza z zakresu elektryki

Wiedza w zakresie elektryki znacząco wykraczająca poza podstawy jest konieczna, bo podczas prac trzeba dokonywać różnych obliczeń, na podstawie których podejmuje się określone decyzje montażowe. Należy odpowiednio i precyzyjnie zaplanować łańcuchy modułów – zbyt krótkie powodują kłopoty ze startem inwertera, za długie mogą go uszkodzić, a źle połączone przyczyniają się do spadku wydajności instalacji. Stwierdzenie prawidłowości jej działania następuje po wykonaniu i interpretacji pomiarów elektrycznych. To wymaga kompetencji i ostrożności, bo praca z prądem może być niebezpieczna. Po takiej diagnostyce przyłącza się instalację do sieci energetycznej, dobierając przewody o odpowiednim przekroju. Podłączenie musi być wykonane przez osobę z uprawnieniami SEP (Stowarzyszenie Elektryków Polskich) – to absolutne minimum, jeśli chodzi o wymagania formalne. Bez podpisu takiej osoby na zgłoszeniu instalacji do sieci zakład energetyczny nie przyjmuje wniosku – samodzielnie zamontowana fotowoltaika nie może działać.

Montując panele fotowoltaiczne samemu, trzeba też samodzielnie dopełnić wszelkich formalności

A to bywa kłopotliwe i czasochłonne. Mowa tu nie tylko o prawidłowym wypełnieniu zgłoszenia instalacji do elektrowni, co jest dość skomplikowane, bo należy podać wiele szczegółów technicznych, ale także na przykład o kwestiach przeciwpożarowych (instalacje powyżej 6,5 kWp wymagają projektu wykonawczego i akceptacji rzeczoznawcy PPOŻ). Wniosek o dotacje na fotowoltaikę (przy samodzielnym montażu paneli można starać się tylko o dofinansowanie zakupu urządzeń) również wypełnia się w takiej sytuacji bez wsparcia fachowców, co nie dla każdego jest łatwym zadaniem.

Zobacz też: Montaż paneli fotowoltaicznych – ile trwa i na co zwrócić uwagę >>

Samodzielny montaż paneli fotowoltaicznych – tak czy nie

Zatem czy można samemu zamontować panele fotowoltaiczne? Tak. Osoba o odpowiedniej wiedzy i umiejętnościach oraz uprawnieniach może własnoręcznie zbudować instalację fotowoltaiczną, jednak kupując instalację wraz z usługą montażu, może uniknąć wielu problemów. Dodatkowo, dobra firma instalacyjna nie tylko wykonuje prace związane z samym montażem, ale także dobiera urządzenia, projektuje ich rozkład na dachu, przygotowuje zgłoszenia do ZE, zabezpiecza kwestie związane z wymogami PPOŻ, składa wniosek o dotację… I to wszystko mieści się w cenie instalacji.

Czy samodzielny montaż fotowoltaiki jest opłacalny? To zależy od posiadanych kompetencji i od tego, jak wycenia się własną pracę i czas. Żeby dobrze wykonać instalację, trzeba poświęcić co najmniej kilka dni na doinformowanie i dokształcenie się. Instalacja musi być wykonana starannie i bez improwizacji, a do takich prac konieczne są minimum dwie osoby. Do tego dochodzą ewentualne wydatki na niezbędne narzędzia i podpis osoby z uprawnieniami SEP. To wszystko trzeba sobie przeliczyć, dodając do tego jeszcze koszty potencjalnych błędów i opóźnień oraz innych problemów z tego wynikających.

Firma instalatorska załatwia wszystko w 48 godzin, a prace związane z planowaniem, dokumentacją, zgłoszeniami, wnioskami, odbiorami etc. toczą się niejako „w tle”, nie zaprzątając głowy inwestora. Najczęściej więc opłaca się skorzystać ze wsparcia fachowców. Zresztą… kupując panele fotowoltaiczne do samodzielnego montażu, trzeba zapłacić 23% VAT, a za te same urządzenia nabywane wraz z montażem płaci się tylko 8% VAT-u. W wielu przypadkach może więc okazać się, że instalacja z montażem kosztuje tyle samo, co same urządzenia zakupione bez usługi montowana, a nie trzeba się przy tym w nic angażować.

***

Jeśli wahasz się jeszcze pomiędzy zlecanym a samodzielnym montażem paneli fotowoltaicznych, odezwij się do nas – pomożemy podjąć najlepszą decyzję.