Jakie ogrzewanie zastosować w domu energooszczędnym

Energooszczędny system grzewczy to taki, który efektywnie wykorzystuje energię do celów ogrzewania, minimalizując straty cieplne i koszty eksploatacji. Istnieje kilka rozwiązań, które mogą być uznane za energooszczędne w kontekście systemów grzewczych: instalacja pompy ciepła, ogrzewanie elektryczne czy wykorzystanie gazowego pieca kondensacyjnego. Czym charakteryzują się poszczególne systemy i jakie ogrzewanie w nowym domu energooszczędnym warto zainstalować?

Każdy dom energooszczędny charakteryzuje się niższym zużyciem energii w porównaniu do tradycyjnych budynków. Dzieje się tak dzięki zastosowaniu zaawansowanych technologii i rozwiązań mających na celu optymalizację zużywania energii. Współczynnik przenikalności cieplnej takiego domu nie powinien przekraczać 0,2 W/(mkw/rok), a zapotrzebowanie na energię powinno mieścić się w przedziale 30-70 kWh. Jak osiągnąć takie parametry i jakie ogrzewanie w domu energooszczędnym sprawdza się najlepiej?

Ogrzewanie nowego domu energooszczędnego – niezbędne elementy

Okazuje się, że w dobie współczesnych technologii i szerokiej dostępności materiałów o różnych właściwościach zaplanowanie optymalnego ogrzewania nowego domu nie jest trudne – wystarczy zwrócić uwagę na newralgiczne punkty w trakcie budowy. W przypadku już istniejącego, ale nieefektywnego energetycznie budynku, można przeprowadzić termomodernizację. Co jest najistotniejsze?

• Izolacja termiczna – dobrze ocieplone ściany, podłogi, dach i okna redukują straty cieplne, co z kolei zmniejsza zapotrzebowanie na energię do ogrzewania domu energooszczędnego.

• Szczelność budynku – unikanie niekontrolowanych przecieków powietrza pomaga utrzymać stałą temperaturę wewnątrz domu, co przekłada się na oszczędność energii.

• Efektywne systemy wentylacji z rekuperacją – dom energooszczędny do ogrzewania wykorzystuje wentylację z rekuperacją, dzięki której odzyskuje się ciepło z powietrza wylotowego, by ogrzać nim świeże powietrze napływające do wnętrza. To minimalizacja strat energii.

• Zaawansowane systemy ogrzewania (i chłodzenia) – stosowanie efektywnych systemów ogrzewania w domu energooszczędnym (takich jak pompy ciepła, ogrzewanie podłogowe, kotły kondensacyjne) umożliwia zminimalizowanie zużycia energii do celów grzewczych. Dodatkowo, zastosowanie systemów chłodzenia opartych na energooszczędnych technologiach redukuje zużycie energii w okresie letnim.

Warto dodać w tym miejscu, że energooszczędność nie sprowadza się jedynie do efektywnego energetycznie ogrzewania domu. W takim budynku stosuje się również energooszczędne oświetlenie (na przykład żarówki LED) i sprzęt AGD o niskim poborze prądu. To wszystko przyczynia się do ogólnej redukcji zapotrzebowania budynku na energię elektryczną. Budownictwo energooszczędne to kompleksowe podejście do tematu, które uwzględnia różne aspekty użytkowania domu w taki sposób, aby zminimalizować zużycie energii i wpływ tego na środowisko naturalne.

Jakie ogrzewanie w domu energooszczędnym wchodzi w grę?

Odpowiednie ogrzewanie domu energooszczędnego to kluczowy element, który pozwala obniżyć zużycie energii i koszty eksploatacji budynku. W domach energooszczędnych sprawdzają się głównie trzy rodzaje systemów grzewczych: pompy ciepła, ogrzewanie elektryczne i gazowe kotły kondensacyjne.

Dom energooszczędny – ogrzewanie powietrzną pompą ciepła

Ogrzewanie powietrzem za pomocą pompy ciepła jest jednym z najbardziej efektywnych systemów grzewczych, zwłaszcza na obszarach o umiarkowanym klimacie. Urządzenie wykorzystuje energię cieplną zawartą w powietrzu zewnętrznym (nawet przy niskich temperaturach) do ogrzewania energooszczędnego domu. Proces ten opiera się na cyklu chłodzenia i ogrzewania substancji chłodzącej (czynnika chłodniczego). Powietrzne pompy ciepła są uważane za energooszczędne, ponieważ dostarczają więcej ciepła, niż zużywają energii elektrycznej. Ich efektywność jednak zależy od warunków atmosferycznych, a w szczególności od temperatury powietrza.

Pompy ciepła powietrzne dzielą się na dwie główne kategorie – pompy ciepła typu powietrze-powietrze (air-to-air) i pompy ciepła powietrze-woda (air-to-water). W pierwszym przypadku ciepło jest przekazywane do powietrza, które jest rozprowadzane w pomieszczeniach, natomiast w drugim ciepło jest przekazywane do układu wodnego, który może być używany do ogrzewania podłogowego lub doprowadzane do grzejników.

Zachęcamy do przeczytania: Ile prądu zużywa powietrzna pompa ciepła – roczne wyliczenia 

Dlaczego warto stosować takie ogrzewanie w domach energooszczędnych?

• Niska emisja CO2 – ogrzewanie nowego domu (lub domu zmodernizowanego) powietrzem za pomocą pompy ciepła generuje mniej CO2 w porównaniu do tradycyjnych systemów opartych na spalaniu paliw kopalnych.

• Systemy współpracujące – pompy powietrzne mogą współpracować z systemami fotowoltaicznymi, co pozwala na dalszą optymalizację zużycia energii.
• Montaż i koszty – instalacja powietrznych pomp ciepła jest zazwyczaj łatwiejsza i mniej inwazyjna niż w przypadku pomp ziemno-wodnych lub gruntowych. Domy energooszczędne na ogół potrzebują pomp ciepła o mniejszej mocy, które są tańsze niż te stosowane w domach o większym zapotrzebowaniu energetycznym. Koszty zakupu i montażu nie są więc wysokie, szczególnie jeśli  skorzystamy z dotacji przeznaczonych na zakup i instalację efektywnych urządzeń grzewczych wykorzystujących energię z odnawialnych źródeł (program Mój Prąd, Czyste Powietrze i inne). 

Niektóre pompy ciepła powietrzne mogą być używane do chłodzenia pomieszczeń w okresie letnim, co stanowi dodatkową funkcjonalność. Warto podkreślić, że efektywność powietrznych pomp zależy od lokalnych warunków klimatycznych. Na obszarach o bardzo niskich temperaturach zimą pompy ciepła ziemno-wodne lub gruntowe mogą być bardziej efektywne, chociaż w ostatnich latach różnice w efektywności zaczynają się zacierać, dzięki wprowadzania nowych technologii do powietrznych pomp ciepła. Przed podjęciem decyzji o zakupie warto skonsultować się z profesjonalistą, aby dostosować system do konkretnych warunków lokalnych i potrzeb domu energooszczędnego w zakresie ogrzewania.

Ogrzewanie elektryczne domu energooszczędnego

Coraz częściej stosowane w domach energooszczędnych elektryczne systemy grzewcze przełamują stereotyp drogiego i nieopłacalnego ogrzewania. Ogrzewanie elektryczne w domu energooszczędnym na ogół wspierane jest przez fotowoltaikę. To zrównoważone rozwiązanie, które pozwala na wykorzystanie energii słonecznej do produkcji ciepła. Co więcej, energia elektryczna jest niezbędna do działania systemu opartego na pompie ciepła, więc obydwie instalacje (PV + pompa ciepła) doskonale ze sobą współpracują. Główne elementy składowe elektrycznego ogrzewania domu energooszczędnego to: panele fotowoltaiczne, magazyn energii i inteligentny system sterowania.

• Panele fotowoltaiczne – instalowane na dachu domu lub na specjalnych konstrukcjach naziemnych. Konwertują energię słoneczną na energię elektryczną za pomocą efektu fotowoltaicznego.

• Magazyn energii – w przypadku ogrzewania elektrycznego przy użyciu fotowoltaiki istotne jest magazynowanie nadmiarowej energii elektrycznej, zwłaszcza gdy produkcja energii jest wyższa niż bieżące potrzeby. Do tego celu często stosuje się systemy magazynowania (w Polsce są to głównie akumulatory), aby przechowywać nadwyżki energii i wykorzystać je w okresach słabszego nasłonecznienia. Przy obecnym systemie rozliczeń energii posiadanie magazynu znacznie podnosi opłacalność całej inwestycji.

• Inteligentne sterowanie i regulacja – systemy inteligentnego zarządzania energią mogą dostosowywać pracę systemu ogrzewania domu energooszczędnego do bieżących warunków atmosferycznych, prognoz nasłonecznienia i dostępności energii. To pozwala na optymalizację zużycia energii elektrycznej.

Na każdy z powyższych elementów systemu można uzyskać dofinansowanie z jednego z ogólnopolskich programów – Mój Prąd, Czyste Powietrze lub innego – wspierających wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych (OZE). Energię elektryczną wyprodukowaną przez panele fotowoltaiczne można wykorzystać do zasilania systemów ogrzewania elektrycznego w domu energooszczędnym. Przykładem są właśnie pompy ciepła, systemy ogrzewania podłogowego, konwektory elektryczne lub piece akumulacyjne – z jedną uwagą: typowe ogrzewanie elektryczne jest prostsze w montażu niż pompy ciepła i gazowe piece kondensacyjne, jednak wymagać będzie większej niż przy pompie ciepła instalacji fotowoltaicznej do zbilansowania kosztów. Trzeba to wziąć pod uwagę przy planowaniu takiej inwestycji, ponieważ system fotowoltaiczny potrzebować będzie nawet trzykrotnie więcej miejsca niż przy pompie ciepła, co przy małych domach może okazać się niemożliwe do wykonania.

Zachęcamy do sprawdzenia: Dofinansowanie do termomodernizacji domu – teraz jeszcze wyższe! Ile wynosi, co obejmuje i kto może z niego skorzystać?

Gazowe kotły kondensacyjne do ogrzewania domu energooszczędnego

Kotły gazowe kondensacyjne są jednym z popularnych rozwiązań do ogrzewania domów energooszczędnych. Charakteryzują się wysoką efektywnością i niższymi emisjami CO2 w porównaniu do tradycyjnych kotłów. Najważniejszą ich cechą jest zdolność do odzyskiwania ciepła z gazów spalinowych poprzez kondensację pary wodnej zawartej w tych gazach. To pozwala na uzyskanie dodatkowej ilości ciepła, co zwiększa ogólną efektywność kotła. Dlaczego jeszcze warto je instalować?

• Wysoka efektywność energetyczna – kotły kondensacyjne charakteryzują się efektywnością energetyczną przekraczającą często 90-95%. Oznacza to, że duży odsetek energii zawartej w gazie jest przekształcany na ciepło, a niewielka ilość jest tracona w postaci gazów spalinowych.

• Możliwość dostosowania mocy do zapotrzebowania – kotły tego typu często posiadają modulacyjne palniki, co oznacza, że mogą dostosować moc do aktualnego zapotrzebowania na ciepło w budynku. To umożliwia precyzyjne zarządzanie zużyciem energii i ogrzewaniem w domu energooszczędnym.

Ponadto kotły kondensacyjne dobrze współpracują z systemem ogrzewania podłogowego, który jest jednym z bardziej efektywnych rozwiązań w domach energooszczędnych. Mogą być też integrowane z zaawansowanymi systemami sterowania i automatyki, co umożliwia optymalizację pracy systemu grzewczego w oparciu o zmienne warunki atmosferyczne i preferencje użytkowników. 

Znaczącym minusem kotłów gazowych jest całkowita zależność od cen gazu. W przypadku piecy gazowych nie da się ograniczyć kosztów ogrzewania tak, jak można to zrobić np. przy pompie ciepła, przy której montaż systemu fotowoltaicznego uodparnia nas na wzrost cen energii i wzrostu kosztów ogrzewania. Dlatego w obecnych czasach należy dokładnie przemyśleć decyzję o tym, jaki system ogrzewania wybrać, szczególnie pod kątem możliwych podwyżek cen źródeł energii w kolejnych latach i możliwości ograniczania wynikających z tych cen kosztów ogrzewania.

***

Masz pytania na temat tego, jakie ogrzewanie w domu energooszczędnym sprawdzi się najlepiej – skontaktuj się z nami!