Pompa ciepła do małego domu – jaka sprawdza się najlepiej?

Pompy ciepła są efektywnym i coraz popularniejszym rozwiązaniem do ogrzewania domów. Istnieje kilka rodzajów takich urządzeń, a wybór najlepszej pompy ciepła do małego domu zależy od różnych czynników – lokalizacji geograficznej, wieku i typu budynku, budżetu czy nawet osobistych preferencji, które wpływają na poziom zużycia energii w domu. Jaka pompa sprawdza się najlepiej w przypadku niewielkiego domu jednorodzinnego?

Wybór optymalnego ogrzewania do małego domu

Wybór odpowiedniej pompy ciepła może być sposobem na najtańsze ogrzewanie małego domu – pod warunkiem, że zostaną uwzględnione wszystkie niezbędne parametry decydujące o zakupie optymalnego w danej sytuacji urządzenia. Co jest najważniejsze przy wybieraniu pompy ciepła do małego domu? 

• Zapotrzebowanie energetyczne budynku – przed wyborem pompy ciepła do małego domu (podobnie zresztą jak do większego) ważne jest dokładne obliczenie zapotrzebowania na ciepło całego budynku. Duże znaczenie ma jego wiek (to czy dom jest nowy, budowany po 2021 roku, czy może stary, drewniany, na przykład z lat 60). Biorąc pod uwagę izolację, powierzchnię, lokalizację, zapotrzebowanie energetyczne mieszkańców i inne czynniki, należy określić, jaką moc grzewczą musi mieć pompa ciepła, aby skutecznie ogrzać dany budynek. 

• Rodzaj pompy ciepła – istnieje kilka rodzajów pomp ciepła: powietrze-powietrze, powietrze-woda, pompy gruntowe i inne. Odpowiedni rodzaj należy dobrać po analizie potrzeb i warunków lokalnych. 

• Efektywność energetyczna – oznaczana współczynnikiem COP (Coefficient of Performance). Im wyższy COP, tym bardziej efektywna jest pompa ciepła, a co za tym idzie niższe koszty eksploatacyjne i znacznie ograniczony negatywny wpływ na środowisko. 

Przeczytaj też 🡪 Dofinansowanie do pompy ciepła w nowym domu w 2023

Dobór pompy ciepła do małego domu zależnie od zużycia energii

Analiza rocznego zapotrzebowania energetycznego budynku jest główną przesłanką pozwalającą ustalić rodzaj instalacji i ewentualnie odpowiedni model pompy ciepła. 

• 5 – 7 tys. kWh (z instalacją fotowoltaiczną) – jeżeli roczne zapotrzebowanie domu na energię mieści się w tym przedziale i planowana jest budowa domu zeroenergetycznego z instalacją fotowoltaiczną, należy zastanowić się, czy pompa ciepła rzeczywiście będzie potrzebna. W tym przypadku zapotrzebowanie jest bowiem tak małe, że można zbudować ogrzewanie elektryczne wraz z instalacją fotowoltaiczną o mocy około 10 kWp, która zbilansuje zapotrzebowanie na energię do ogrzewania i potrzeb bytowych. Takie rozwiązanie sumarycznie będzie tańsze, ze względu na brak konieczności tworzenia instalacji centralnego ogrzewania, która jest niezbędna przy pompie ciepła. Można też zapewnić ogrzewanie przy pomocy pompy ciepła i małej instalacji fotowoltaicznej (jakieś 5 – 6 kWp). W przypadku tego rodzaju budynków ważne jest początkowe wyliczenie kosztów obydwu rozwiązań. Efekt grzewczy będzie taki sam, ale koszt inwestycji może się znacznie różnić. 

• 5 – 7 tys. kWh (bez instalacji fotowoltaicznej) – pompa ciepła jest najlepszym rozwiązaniem w przypadku tak niskiego rocznego zużycia energii w domu, który nie posiada instalacji fotowoltaicznej. Urządzenie do ogrzania pobierze maksymalnie 2 – 3 tys. kWh energii elektrycznej. To naprawdę niewiele i będzie to najtańsze źródło ogrzewania. W tym przypadku można zdecydować się na pompę ciepła powietrze-powietrze (czyli właściwie klimatyzację z funkcją ogrzewania) lub powietrze-woda (z grzejnikami). 

W przypadku pompy powietrze-powietrze należy w domu rozprowadzić kanały nawiewu ciepłego powietrza lub w każdym pokoju zainstalować jednostkę wewnętrzną, najlepiej przypodłogową. Zaletą tego rozwiązania jest możliwość chłodzenia pomieszczeń latem, bez specjalnie przystosowanych instalacji. Wadą jest ciągły i wymuszony ruch powietrza oraz jego szum, co może czasem przeszkadzać.

Drugim rozwiązaniem przy takim poziomie zapotrzebowania energetycznego jest instalacja pompy powietrze-woda. Instalacja tego typu będzie wariantem droższym, ale działającym z tradycyjną instalacją centralnego ogrzewania (instalacji CO) – czyli będzie ogrzewać podłogę, grzejniki lub ściany (przy ogrzewaniu powierzchniowym ściennym). W opcji tej jest możliwość chłodzenia, ale trzeba do tego wybrać odpowiednią pompę ciepła i przygotować instalację CO. Moc pompy ciepła zależy od zapotrzebowania na energię w konkretnym domu, ale zazwyczaj 4 – 6 kW jest wystarczającą mocą pompy ciepła do małego domu. 

Przeczytaj też 🡪 Chłodzenie pompą ciepła – czy to możliwe i opłacalne?

• 8 – 10 kWh – jeśli roczne zapotrzebowanie małego domu na energię cieplną mieści się w tym przedziale, to wybór pompy z fotowoltaiką będzie najlepszą opcją. 3 – 5 kWh prądu produkowanego przez instalację fotowoltaiczną pokryje zapotrzebowanie pompy, kolejne 3 – 5 kWh zrealizuje zapotrzebowanie budynku. Wielkość instalacji fotowoltaicznej nie przekroczy 10 kWp. 

W przypadku planowanego ogrzewania małego domu prądem, bez pompy ciepła, należy sprawdzić ilość dostępnego miejsca na większą instalację fotowoltaiczną. W tym konkretnym przypadku ogrzewanie elektryczne potrzebuje 8 – 10 kWp plus dom 3 – 5 kWp, więc instalacja musi mieć około 15 kWp. Zajmuje ona dużą powierzchnię i nie można skorzystać przy jej budowie z dofinansowania w ramach programu Mój Prąd (dofinansowanie to przewidziane jest tylko dla instalacji do maksymalnie 10 kWp). Wystarczająca moc pompy ciepła w tym przypadku to jakieś 6 – 8 kW.

• Powyżej 10 kWh – w przypadku tego poziomu zapotrzebowania na energię cieplną pompa ciepła współpracującą z instalacją fotowoltaiczną jest najlepszym wyborem. Im większe zapotrzebowanie na prąd, tym bardziej rozbudowana powinna być instalacja fotowoltaiczna. 

Dla 10 tys. kWh energii cieplnej i pompy ciepła potrzebne będzie minimum 7 – 8 kWp fotowoltaiki (około 3 – 4 kWp na ogrzewanie i kolejne 3 – 5 kWp na dom); dla 12 tys. kWh zużycia energii cieplnej potrzebujemy już 4 – 5 kWp fotowoltaiki na ogrzewanie i 3 – 5 kWp na dom, czyli około 10 kWp. Instalacje tej mocy można zainstalować na dachu lub na podporach gruntowych w przypadku nieco większej mocy. Uwaga! Przy takim poziomie zapotrzebowania energetycznego nie jest możliwe rozwiązanie bez pompy ciepła dla małego domu, ponieważ wymagałoby bardzo rozbudowanej instalacji fotowoltaicznej (powyżej 20 kWp), która nie zmieści się na dachu niewielkiego budynku. 

Moc pompy ciepła dla małego domu z wysokim zużyciem energii powinna oscylować w okolicy 8 kW. 

Pompa ciepła do małego domu – na jakie marki stawiać?

Do niewielkich domów świetnie sprawdzą się pompy LG Therma V, Mitsubishi Electric Eco Inverter oraz Hitachi Yutaki S. Wszystkie występują w małych mocach – od 4 do 8 kW. Są to pompy średniotemperaturowe, co oznacza, że przy temperaturze -20°C osiągają (w zależności od marki urządzenia) 45 – 55°C na zasilaniu CO. Świetnie sprawdzą się we współpracy z ogrzewaniem podłogowym i grzejnikami konwekcyjnymi o odpowiedniej powierzchni. 

Jaka pompa ciepła do małego domu do grzejników starego typu?

Do grzejników żeliwnych starego typu można zainstalować pompę wysokotemperaturową, jednak trudno znaleźć wysokotemperaturową pompę o tak małej mocy, a poza tym będzie ona dużo droższa. W małym domu, zamiast dopłacać do takiej pompy, lepiej wymienić kilka grzejników (na pewno jest ich niewiele). Takie rozwiązanie to nie tylko oszczędność na inwestycji w pompę, ale również oszczędność w kosztach eksploatacji – im niższa temperatura będzie potrzebna do ogrzania budynku, tym niższe będą koszty ogrzewania. 

***

Szukasz pompy ciepła do małego domu? Zapraszamy do kontaktu. Działamy na terenie całej Polski.